فارسی نویسی در لینوکس

این مسئله از واضحات است که برای یک کاربر فارسی زبان سیستم عاملی ارزش دارد که در آن بتوان از امکانات فارسی مانند تایپ فارسی و فارسی نویسی در بخش های مختلف بهره برد. لینوکس هم به عنوان سیستم عاملی که کم کم جای خود را در خانه ها

خط فرمان لینوکس

بررسی فعالیت سیستم

لینوکس علاوه بر چندکاربره بودن، سیستم عاملی است چند وظیفه (multitasking) . چند وظیفه بودن به این معنی است که برنامه های زیادی میتوانند در یک زمان اجرا شوند. هر برنامه در حال اجرا یک پروسه نامیده میشود.لینوکس فرامینی برای نمایش پروسه های در حال اجرا، نمایش استفاده از منابع سیستمی و متوقف کردن پروسه های در مواقع لزوم دارد.

لینوکس

استفاده از پوسته فرمان در لینوکس

هنگامی که یک فرمان را در پوسته فرمان تایپ میکنید، میتوانید به آن کاراکترهای دیگری اضافه کنید تا چگونگی کارکرد دستور مورد نظر را تغییر دهید. علاوه بر خود دستور، موارد دیگری که میتوانید در خط فرمان تایپ کنید عبارتند از :

-گزینه ها (Options) : اکثر فرامین دارای یک یا چند گزینه هستند که با اضافه کردن و بکار بردین این گزینه ها میتوانید نحوه رفتار فرمان را تغییر دهید. برای مثال همانطور که قبلا هم دیدید، در فرمان ls -la گزینه l برای نمایش لیست مشروح فایلها و دایرکتوری ها و گزینه a برای نمایش فایلهای مخفی که با نقطه شروع میشدند، بکار رفت.ضمنا گزینه هایی که مخفف یک کلمه هستند با یک - شروع میشوند در صورتی که گزینه هایی که یک کلمه کامل هستند با -- شروع میشوند . برای مثال ls --help .

- آرگومان ها (Arguments): بسیاری از فرامین، علاوه بر گزینه ها ، آرگومانهایی را نیز قبول میکنند. یک آرگومان یک بخش شامل نوعی اطلاعات مانند مسیر یا نام فایل میباشد. برای مثال در فرمان ls -la /home بخش home آرگومان فرمان ls به شمار میرود.

- متغییر های محیطی (Environment Variables): خود پوسته اطلاعاتی را در بر دارد که برای کاربر مفید است. به این اطلاعات متغییرهای محیطی می گویند. برای مثال متغییر SHELL نمایانگر نوع پوسته مورد استفاده ، SP1 نشاندهنده اعلان فرمان و MAIL نشاندهنده محل صندوق پستی شما است :

$ echo $SHELL

/bin/bash

$ echo $MAIL

/var/spool/mail/Alan

توجه داشته باشید که برای فراخوانی متغییر ها به ابتدای آنها علامت $ اضافه میشود.

نکته : برای نمایش تمام متغییرهای محیطی میتوانید از دستور declare استفاده کنید. برای نمایش یک متغییر خاص میتوانید همانند بالا از دستور echo استفاده کنید.

- کاراکترهای ویژه (Metacharacters): کاراکترهایی وجود دارند که دارای معنای خاصی برای پوسته فرمان هستند. این کاراکترها میتوانند برای هدایت خروجی یک فرمان به یک فایل ، لوله بندی خروجی یک فرمان و یا اجرای فرمان در پس زمینه استفاده شوند. کاراکترهای ویژه در این فصل توضیح داده خواهند شد.

برای صرفه جویی در مقدار تایپ و آسانتر شدن کار ، پوسته فرمان دارای ویژگیهایی است که دستورات قبلی تایپ شده را نگهداری میکند. همچنین شما میتوانید برای آسانتر شدن، نامهای مستعاری برای دستورات ایجاد کنید. پوسته فرمان دستوراتی که قبلا وارد کرده اید ذخیره میکند و میتوانید بجای تایپ مجدد دستورات ، دستورات قبلی را فراخوانی نمایید. این موضوع نیز جلوتر بررسی خواهد شد.

در صورتی که پوسته فرمان را تغییر داده نباشید، پوسته bash پوسته ای است که همراه با لینوکس استفاده میکنید. پوسته bash از نظر امکانات و قابلیتها قویتر از انواع دیگر پوسته های فرمان است. در این فصل بیشتر قابلیتهای پوسته فرمان bash بررسی خواهند شد. ولی در صورتی که نیاز به اطلاعات بیشتری داشتید، میتوانید از دستور man bash برای نمایش راهنمای پوسته bash استفاده کنید.

یافتن فرمانهای لینوکس

در صورتی که بدانید که یک دستور در کجای سیستم فایل لینوکس قرار دارد، میتوانید آنرا با تایپ مسیر کامل اجرا نمایید. برای مثال برای اجرای دستور date :

$ /bin/date

البته در صورتی که دستوری در مسیرهای سخت و طولانی قرار داشته باشد ، این کار دشوار خواهد بود. بهترین راه حل این مشکل، نگهداری فرامین در یک دایرکتوری خاص است. سپس میتوانید این دایرکتوری را به مسیر جستجوی پوسته فرمان خود اضافه کنید تا هنگام تایپ یک فرمان، خود پوسته بطور خودکار دایرکتوری فوق را برای وجود فرمان کاوش کند :

$ echo $PATH

/usr/local/bin:/usr/bin:/bin:/usr/X11R6/bin:/home/Alan/bin

خروجی فرمان فوق مسیرهای تعریف شده برای پوسته فرمان را برای یک کاربر خاص نشان میدهد. همانطور که می بینید دایرکتوری ها توسط یک کلون از هم جدا شده اند. بیشتر دستوراتی که همراه با لینوکس ارائه میشوند، در دایرکتوری های bin ، usr/bin یا usr/local/bin قرار دارند. دستورات گرافیکی که با محیطهای گرافیکی استفاده میشوند در مسیرهای usr/bin/X11 و usr/X11R6/bin قرار دارند. آخرین دایرکتوری نشان داده شده در خروجی فرمان، در دایرکتوری خانگی کاربر قرار دارد.

نکته : در صورتی که مایلید دستوراتی که خود ایجاد میکنید مستقیما در خط فرمان اجرا شوند، میتوانید یک دایرکتوری به نام bin در دایرکتوری خانگی خود ایجاد کنید و این دستورات را در آنجا ذخیره کنید. لینوکس این دایرکتوری را بطور خودکار به مسیرهای تعریف شده اضافه میکند.

در صورتی که شما کاربر ریشه هستید، دستورات مربوط به مدیریت سیستم در دایرکتوری های sbin و usr/sbin قرار دارند.

ترتیب دایرکتوری های موجود در مسیرهای تعریف شده نیز مهم است. این دایرکتوری ها از چپ به راست بررسی میشوند. بنابراین اگر دستوری به نام foo هم در دایرکتوری usr/bin و هم در دایرکتوری bin قرار داشته باشد، اولی اجرا خواهد شد. برای اجرای دستور دوم foo باید مسیر کامل آنرا تایپ کنید و یا مسیرهای تعریف شده را تغییر دهید. چگونگی این کار جلوتر توضیح داده خواهد شد.

تمام فرامینی که تایپ میکنید، در دایرکتوری های مسیرهای تعریف شده شما قرار ندارند. برخی فرامین بصورت درونی در پوسته فرمان گنجانده شده اند. در صورتی که برای یک فرمان خاص یک نام مستعار همراه با گزینه ها و آرگومانهای خاص ایجاد کنید، ابتدا آن اجرا میشود. همچنین راههایی برای ایجاد توابعی که شامل چندی فرمان هستند نیز وجود دارد. ترتیب بررسی محلهای مختلفی که پوسته فرمان برای پیداکردن یک دستور انجام میدهد به شرح زیر است :

- نامهای مستعار : نامهایی که با دستور alias ایجاد شده اند و نشانگر یک دستور به همراه گزینه ها و آرگومانهای احتمالی میباشند.

- کلمات رزرو شده پوسته فرمان : کلماتی هستند که برای استفاده های مخصوص رزرو شده اند. بیشتر این کلمات دستوراتی هستند که معمولا در زبانهای برنامه نویسی استفاده میشوند مانند do ، while ، case و غیره.

- توابع : دسته ای از دستورات که همراه هم در پوسته فرمان اجرا میشوند.

- دستورات درونی : دستوراتی که درون خود پوسته فرمان گنجانده شده اند.

- دستورات سیستم فایل : دستورات معمولی که بصورت فایلهایی در سیستم فایل لینوکس قرار دارند. مسیرهای این دستورات در متغییر محیطی PATH گنجانده شده است.

نکته : برای نمایش لیستی از فرامین درونی bash و گزینه های آن میتوانید از دستور help استفاده کنید. برای نمایش اطلاعات بیشتر در مورد دستور مورد نظر از دستور info بعلاوه نام دستور مورد نظر استفاده کنید.

برای اینکه بفهمید که یک دستور در کجا قرار دارد، میتوانید از دستور type برای این منظور استفاده کنید. برای مثال :

$type bash

bash is /bin/bash

از دستور بالا برای یافتن محل فرامیت دیگری مانند which، case و ... استفاده کنید. در صورتی که دستوری در چندین دایرکتوری قرار دارد، میتوانید با اضافه کردن گزینه a به دستور type، تمام محلهای وجود آنرا چاپ کنید.

نکته :گاهی اوقات هنگام اجرای یک فرمان با خطاهایی مانند "این فرمان پیدا نشد" و یا "شما مجوز استفاده از این فرمان را ندارید" مواجه میشوید. برای مورد اول بررسی کنید که دستور را صحیح تایپ کرده اید و مسیر آن در مسیر PATH شما قرار داشته باشد. ممکن است فرمان مورد نظر اجرایی نباشد. در بخش کارکردن با فایلها، چگونگی اجرایی کردن یک فایل تشریح خواهد شد.

اجرای مجدد یک فرمان

تصور کنید یک فرمان بسیار طولانی را تایپ کرده اید و پس از اجرای آن متوجه میشوید که مرتکب اشتباه شده اید. مطمئنا چیزی دردآور تر از این وجود ندارد! پوسته فرمان دارای قابلیتهایی است که میتوانید بوسیله آن دستوراتی که قبلا اجرا کرده اید فراخوانی کرده و در صورت لزوم پس از اصلاح یا تغییر وحتی بدون تغییر آنها را مجددا اجرا کنید.

پوسته فرمان دارای قسمتی به نام تاریخچه (History) است که فرامینی که قبلا وارد کرده اید را نگهداری میکند. شما میتوانید این فرامین را از تاریخچه فراخوانی کرده و استفاده کنید.

ویرایش خط فرمان

در صورتی که در تایپ یک دستور مرتکب اشتباه شده اید، میتوانید به آسانی آنرا فراخوانی کرده و مجددا پس از ویرایش ، آنرا اجرا کنید. میتوانید از برخی کلیدهای میانبر برای راحت تر کردن این کار استفاده کنید. مثلا کلیدهای Ctrl+a اشاره گر را به ابتدای فرمان و Ctrl+E به انتهای فرمان حرکت می دهد. همین کار را کلیدهای Home و End نیز انجام میدهند. ویرایش کردن فرمان مانند کارکردن در ویرایش گرهای متنی است و بسیار ساده است. پس اتمام ویرایش دستور، کافی است کلید Enter را برای اجرای آن فشار دهید.

کامل کردن خودکار فرمان

برای اینکه مقدار تایپ شما به حداقل برسد، پوسته فرمان فرمان ناقص شما را به روشهایی کامل میکند. . برای بکارگیری این قابلیت کافی است که ابتدا چند حرف اول فرمان مورد نظر را تایپ کرده و کلید tab را فشار دهید. در زیر برخی موارد را که میتوانید ناقص تایپ کنید می بینید :

- متغییر های محیطی : در صورتی که متن با یک علامت دلار شروع شود، با فشردن کلید tab ، پوسته فرمان آنرا با یک متغییر محیطی کامل خواهد کرد.

- نام کاربری : در صورتی که متن بوسیله یک کاراکتر ~ شروع شود، پوسته فرمان آن را بوسیله یک نام کاربری کامل خواهد کرد.

- دستورات، نامهای مستعار یا توابع : در صورتی که متن با یک کاراکتر عادی شروع شود، پوسته فرمان آنرا بوسیله یک دستور، نام مستعار یا تابع کامل خواهد کرد.

- نام میزبان : در صورتی که متن با یک علامت @ شروع شود، پوسته فرمان آنرا بوسیله یک نام میزبان که از فایل etc/hosts می خواند، کامل میکند.

مواقعی وجود دارد که برای کامل کردن یک فرمان چندین گزینه وجود دارد . مثلا چندین متغییر محیطی وجود دارد که با حرف P شروع میشود. در این موارد در صورتی که شما دوبار کلید Tab را فشار دهید و یا کلیدهای Esc+? را فشار دهید، تمام حالتهای ممکن به شما نشان داده میشود :

$ echo $P<tab><tab> or <Esc+?>

$PATH $PPID $PS1 $PS4

$PIPESTATUS $PROMPT_COMMAND $PS2 $PWD

فراخوانی مجدد یک فرمان

پس از اینکه یک دستور را تایپ کردید، همانطوری که قبلا گفتم این دستور بطور کامل در تاریخچه پوسته فرمان ذخیره میشود. برای نمایش محتویات تاریخچه پوسته فرمان میتوانید از دستور history استفاده کنید. در صورتی که پس از آن یک عدد اضافه کنید، به تعداد آن عدد دستورات تایپ شده را نشان خواهد داد :

$ history 5

1023 ls
1024 cd Fonts/

1025 man more

1026 date

1027 history 5

برای فراخوانی دستورات تایپ شده میتوانید از روشهای زیر استفاده کنید:

-کلیدهای مکان نما : از کلیدهای بالا و پایین مکان نما میتوانید برای حرکت کردن در لیست تاریخچه استفاده کنید. بجای آن از کلیدهای Ctrl+n و Ctrl+p نیز میتوانید استفاده کنید.

-کلیدهای Ctrl+r: برای جستجوی آخر به اول یک رشته در تاریخچه استفاده میشود. برای مثال با تایپ یک یا چند حرف، دستوری که دارای آن حروف است نمایش داده میشود.

-کلیدهای Ctrl+s: مشابه بالا ولی جستجو بصورت اول به آخر صورت میگیرد.

روش دیگری که میتوانید از آن برای کار کردن با فرامین استفاده کنید، دستور fc است. با استفاده از این دستور، که پس از آن میتوانید شماره دستور مورد نظر در تاریخچه یا بازه ای از شماره ها را ذکر کنید، این دستورات در یک ویرایشگر متنی باز میشوند که میتوانید آنها را ویرایش کرده و خارج شوید. برای مثال دستور زیر دستورات ۱۰۰ ام تا ۱۵۰ ام تاریخچه را در ویرایشگر باز خواهد کرد :

$ fc 100 150

لیست تاریخچه در فایلی به نام .bash_history که در دایرکتوری خانگی شما قرار دارد، ذخیره میشود و در آن تا ۱۰۰۰ دستور نگهداری میشود.

ایت CD در لینوکس ( بخش اول)

لینوکس ابزارهای قدرتمند و قابل انعطافی برای رایت CD در اختیار کاربران قرار میدهد. شما میتوانید دیسکهایی ایجاد کنید که در تمام سیستم عامل ها قابل خواندن بوده و یا فایلهای iso را برای پخش کردن و یا دانلود تهیه کنید.

رایت کردن CD از خط فرمان در هر سیستم عاملی پر رمز و راز و دردسر ساز است. لینوکس هم در این میان استثنا نیست. تعداد زیادی از نرم افزارهای لینوکس با استفاده از فایلهای iso توزیع میشوند. بنابراین در صورتی که نحوه رایت کردن را یاد بگیرید، میتوانید به سادگی دیسکهایخود را با استفاده از این فایلهای ایزو ایجاد کنید.

نرم افزارهای رایت CD برای هر دو سیستم عامل لینوکس و ویندوز وجود دارند. ولی انواعی که برای لینوکس اراپه شده اند، از انواع مشابه خود در ویندوز قوی تر هستند. در این مقاله ما نگاهی به دو فرمان mkisofs و cdrecord خواهیم انداخت. این دو فرمان مسپولیت اصلی ایجاد CD ها را در لینوکس عهده دار هستند. فرمان mkisofs یک تصویر از CD که قرار است کپی شود با فرمت فایل ISO9660/JOLIET/HFS ایجاد میکند.

برای گرفتن نتایج همیشه سعی کنید آخرین نسخه این برنامه ها را تهیه کنید.آخرین نسخه ارائه شده، نسخه ۲ است.

برای کسانی که در دنیای رایت CD تازه کار هستند چند اصطلاح را توضیح میدهیم:

-CD-R : دیسکهای قابل رایت. یکبار امکان رایت روی آنها وجود دارد.

-CD-RW : امکان رایت و پاک کردن و رایت دوباره روی این دیسکها وجود دارد. بیشتر درایوهای قدیمی امکان خواندن این نوع دیسکها را ندارند.

-CD های تجاری (نقره ای) به صورت پرس شده تولید میشوند نه بوسیله نور لیزر.

-Yellow Book : فورمت فیزیکی CD های حاوی داده.

-Orange Book : فرمت فیزیکی دیسکها CD-R.

-ISO9660 : استاندارد قدیمی فرمت فایل. با امکان ایجاد فایلهای 8.3 .

-Rock Ridge : اضافاتی برای استاندارد ISO9660 که در سیستمهای یونیکس امکان داشتن لینکها وجود داشته و تمام اطلاعات مالکیت و خصوصیات فایل حفظ میشوند. خصوصیاتفایل یونیکس هنگامی که این دیسکها در ویندوز خوانده میشوند، نمایش داده نمی شود.

-Joliet : اضافات مایکروسافت برای استاندارد ISO9660 . با این اضافات امکان بکارگیری کاراکترهای یونیکد و نام بلند فایل در دیسکها وجود دارد.

-El Torito : فورمت دیسکهای قابل بوت.

-HFS : سیستم فایل اصلی مکینتاش.

-Multisession : با این قابلیت میتوان در دیسکی که هنوز پر نشده است، تا پر شدن کامل در چندین نوبت اقدام به رایت داده کرد. به شرطی که دیسک در دفعات قبلی بسته نشده باشد.

شبیه ساز اسکازی لینوکس:
در لینوکس میتوانید از رایتر های SCSI و یا IDE/ATAPI استفاده کنید. رایترهای مبتنی بر پورت پارالل برایتان جز دردسر واذیت چیزی نخواهند بود. رایتر های مبتنی بر USB هم کند هستند. این دو نوع هیچکدام به خوبی در لینوکس پشتیبانی نمی شوند. البته شانس شما با درایوهای جدید USB 2.0 بیشتر خواهد بود.

برای بکارگیری رایترهای IDE/ATAPI که عمومی ترین رایتر ها هستند، مقداری تنظیم باید انجام دهید. برای اینکه ببینید در لینوکس تان این تنظیمات قبلا انجام شده است یا نه، دستور زیر را تایپ کنید:

$ cdrecord -scanbus

در صورتی که درایو رایتر شما نمایش داده شد، همه چیز آماده است و نیاز به انجام کار دیگری ندارید. در غیر اینصورت باید تنظیم کوچکی انجام دهید.ابتدا باید ببینید که نام درایوهای نصب شده در کامپیوترتان چیست. برای این کار دستور زیر را تایپ کنید:

$ dmesg | grep '^hd.:'

خروجی مشابه زیر دریافت خواهید کرد:

hda: WDC WD400EB-00CPF0, ATA DISK drive

hdb: CD-W58E, ATAPI CD/DVD-ROM drive

hdc: GCR-8521B, ATAPI CD/DVD-ROM drive

خوب در اینجا نام دستگاه رایتر ما hdb و درایو CD معمولی hdc است. برای بکارگیری این دو درایو برای کارهای رایت در لینوکس باید آنها را در حالت شبیه سازی اسکازی قرار دهید. برای این کار :

در صورتی که از لیلو استفاده میکنید دو خط زیر را به آخر آن اضافه کنید:

append="hdb=ide-scsi"
append="hdc=ide-scsi"

این کار را در حالتی که کاربر root هستید و با استفاده از ویرایشگر متنی مانند vi انجام دهید. در صورتی که از گراب استفاده میکنید باید در فایل etc/grub.conf در پایان خط kernel خط زیر را اضافه کنید:

hdb=ide-scsi hdc=ide-scsi

قرار دادن درایوها در حالت شبیه سازی اسکازی تغییری در عملکرد آنها ایجاد نمی کند بلکه فقط نام آنها تغییر خواهد کرد. حال کامپیوترتان را بوت کرده و مجددا فرمان زیر را تایپ کنید:

$ cdrecord -scanbus

درصورتی که خروجی مانند زیر دریافت کردید همه چیز درست است:

Cdrecord 2.0 (i686-pc-linux-gnu) Copyright (C) 1995-2002 J?rg Schilling

Linux sg driver version: 3.1.24

Using libscg version 'schily-0.7'

cdrecord: Warning: using inofficial libscg transport code version (schily - Red

Hat-scsi-linux-sg.c-1.75-RH '@(#)scsi-linux-sg.c 1.75 02/10/21 Copyright

1997 J. Schilling').

scsibus0:

0,0,0 0) 'TEAC ' 'CD-W58E ' '1.0A' Removable CD-ROM

0,1,0 1) 'HL-DT-ST' 'CD-ROM GCR-8521B' '1.00' Removable CD-ROM

رایت CD در لینوکس ( بخش دوم )

ایجاد فایلهای ISO:
پس از اینکه فایلهای مورد نظر برای رایت شدن را انتخاب کردید، رایت CD را باید در دو مرحله انجام دهید. ایجاد فایل ایزو توسط دستور mkisofs و سپس رایت آن توسط دستور cdrecord . مثال زیر نحوه ایجاد یک فایل ایزو را نشان میدهد:

$ mkisofs -o test.iso -Jrv -V test_disk /home/carla/

در مثال بالا:

-گزینه o نام فایل ایزو را مشخص میکند.

-گزینه J از استاندارد نامگذاری Joliet برای سازگاری با ویندوز استفاده میکند.

-گزینه r از استاندارد نامگذاری Rock Ridge برای سازگاری با لینوکس و یونیکس استفاده میکند.

-گزینه v حالت verbose است.

-گزینه V یک نام برای دیسک ایجاد میکند که در Windows Explorer نمایش داده میشود.

-گزینه آخر مسیر فایلهایی است که از آنها فایل ایزو تهیه میشود.

پس از اینکه ایجاد فایل iso به اتمام رسید، میتوانید آنرا مانند یک فایل سیستم متصل(mount) کرده و صحت محتویات آنرا بررسی کنید :

$ mkdir /test_iso
$ mount -t iso9660 -o ro,loop=/dev/loop0 test.iso /test_iso

رایت کردن دیسک:
رایت کردن دیسک به آسانی خوردن یک شیرینی است. ابتدا باید آدرس درایو رایتر خود را پیدا کنیم. در دستور cdrecord -scanbus که در بالا مشاهده کردید، آدرس رایتر ما 0,0,0 است. برای شروع رایت دیسک دستور زیر را تایپ کنید:

$ cdrecord -v -eject speed=8 dev=0,0,0 test.iso

در دستور بالا:

-گزینه v حالت Verbose است.

-گزینه eject پس از اتمام رایت، دیسک را از درایو خارج میکند.

-گزینه speed سرعت رایت را مشخص میکند.

-گزینه dev آدرس رایتر را مشخص میکند.

-گزینه پایانی هم نام فایل ایزو است.

خوب این هم راه ایجاد دیسکی که در تمام پلاتفورم ها قابل خواندن خواهد بود. عموما در دستگاههای سریع، هنگام کار چندان از منابع سیستم استفاده نمی شود ولی با این حال بهتر است هنگام رایت کردن به انجام کارهای دیگر نپردازید. استفاده از سرعتهای پایین تر از سرریز بافر و سوختن دیسک در درایوهای رایتر قدیمی جلوگیری میکند. درایوهای جدید دارای تکنولوژی به نام Burn-Proof هستند که از این امر جلوگیری به عمل میاورد.

کپی دیسک:
برای کپی مستقیم یک CD از درایو CD-ROM به رایتر میتوانید از دستور زیر استفاده کنید:

$ cdrecord -v dev=0,0,0 speed=4 -isosize /dev/scd0

البته این کار را در یک دستگاه قدیمی و کند انجام ندهید! این راه سریع است ولی ممکن است ایجاد اشکال کند. راه بهتر و امن تر کپی محتویات دیسک در دیسک سخت و سپس رایت آن است:

$ mount /cdrom
$ dd if=/dev/scd0 of=/tmp/diskfile.iso
$ cdrecord dev=0,0,0 speed=8 fs=8m -v -eject -dummy /tmp/diskfile.iso

در مثال بالا:

-گزینه fs=8m سایز بافر را تعیین میکند. هرچه بیشتر بهتر.

-گزینه dummy ابتدا حالت رایت را شبیه سازی کرده و در صورت نبود اشکال رایت انجام میشود.

دیسکهای Multisession:
میتوانید دیسکها را تا پر شدن، در چندین نوبت رایت کنید. ایجاد این نوع دیسکها با استفاده از برنامه های گرافیکی رایت CD آسانتر خواهد بود ولی امکان انجام آن با خط فرمان هم وجود دارد:

$ cdrecord -v -eject speed=8 dev=0,0,0 -multi test.iso

با گزینه multi دیسک در پایان رایت باز گذاشته شده و میتوانید در آینده نیز به آن اطلاعات اضافه کنید. هنگامی که میخواهید مجددا با دیسک اطلاعات اضافه کنید، ابتدا قبل از ایجاد فایل ISO باید مشخص کنید که فضای خالی از چه قسمتی از دیسک شروع میشود.برای این کار از دستور زیر استفاده کنید:

$ cdrecord dev=0,0,0 -msinfo
0,27139

حتما دیسکی که میخواهید اطلاعات به آن اضافه کنید در درایو قرار داشته باشد. سپس فرمان زیر را برای ایجاد فایل ایزو تایپ کنید:

$ mkisofs -o test2.iso -Jr -V Session2 -C 0,27139 -M 0,0,0 /files/path/

و یا میتوانید دو دستور بالا را با هم ترکیب کنید تا کار آسانتر شود:

$ mkisofs -o test2.iso -Jr -V Session2 -C `cdrecord dev=0,0,0 -msinfo` -M 0,0,0 /files/path/

نتیجه گیری:
رایت دیسک با استفاده از خط فرمان لینوکس بسیار قوی و انعطاف پذیر است. از دو دستور mkisofs و cdrecord میتوانید برای رایت دیسکهای DVD نیز استفاده کنید. توجه داشته باشید که برنامه های گرافیکی زیادی برای رایت CD همراه با و خارج از لینوکس وجود دارند ولی شما در خط فرمان میتوانید بسیار قدرتمند تر و انعطاف پذیرتر عمل کنید در حالی که در برنامه های گرافیکی راحتی کار بیشتر است.

بررسی محیط های کاری در لینوکس

در این درس به بررسی ورود به سیستم و بررسی کلی محیط های کـــــــــــــاری در لینوکس می پردازیم:
سیستم عامل لینوکس در ابتدا در حــــــالت متنی به وجود آمد، سپس دو رابط گرافیکی GNOME و KDE ساخته شدند. امروزه نیز رابط هـــــــــای گرافیکی بیشتری ساخته شده که از مهمترین آنها FVWM را می توان نام برد.
وقتی شما وارد لینوکس می شوید، می توانید محیط گرافیکی که می خواهید بــــه آن وارد شوید را انتخاب کنید. یعنی در پنجره ای که برای ورود به سیستم، از شمـــا نام حساب کاربری و کلمه عبور را می خواهد، منوهایی در بالای آن وجود دارد کــــه شما می توانید با استفاده از آن، ورود به محیط هـــــــــای گرافیکی (XWindows) را تنظیم کنید.
باز هم توصیه می شود که برای کـــارهای عادی خود، با حساب کاربری مدیریت سیستم (root) وارد نشوید. البته لینوکس هم این پیغام را به شما خواهد داد.
ورود به محیط متنی هم از چند راه میسر است. یعنی شما چه از داخل محیط های گرفیکی ( که بعدا توضیح داده خواهد شد ) و چه قبل از ورود به لینوکس، می توانید محیط متنی را برای کار برگزینید، به این ترتیب که اگر هنگام اجرای LiLo دکمه هـای Ctrl + x را فشار دهید، به طور مستقیم وارد محیط متنی می شوید.
از محیط متنی نترسید، اگرچه مثل محیط هــای گرافیکی ظاهری زیبا و راحت ندارند اما کار به وسیله آن راحت است. با این تفاوت که شما برای اجرای برنامه هـــــــا و کارهای دیگر در محیط های X (محیط های گرافیکی)، همه چیز را آماده روی صفحــه کار می بینید اما در محیط متنی، شما باید با استفاده از دستورات کـــــــاربردی یونیکس این کارها را انجام دهید. در ضمن، کارهای زیــــــــادی هستند که در محیط متنی قابل انجام می باشند.
پس در درس بعدی شما را با کــــــار در محیط متنی و دستورات اصلی و کاربردی یونیکس آشنا می کنیم. سپس به بررسی محیط هـــــــای گرافیکی GNOME و KDE می پردازیم.
برای اطلاعات بیشتر در مورد تاریخچه، ساختار و اخبار لینوکس به ســــــــــایت www.Linux.org مراجعه کنید.

بررسی محیط متنی

همانطور که گفتیم اگر شما در هنگام اجرای LiLo ، دکمه های Ctrl+x را بزنید وارد محیط متنی می شوید. اگر هم در محیط های GNOME و KDE باشید می توانید از طریق پنجره Terminal Emulation که روی نوار Panel در پایین صفحه کاری وجود دارد، وارد محیط متنی شوید.
این پنجره، Xtrem نیز نامیده می شود و علامت این پنجره روی Panel در GNOME به شکل یک مانیتور است که گوشه آن، آرم GNOME وجود دارد و در KDE هم به شکل یک مانیتور است که شکلی شبیه صدف در گوشه آن است.
اگر در همان ابتدای ورود به لینوکس وارد محیط متنی شوید، باید یک User و Password وارد کنید. اگر هم از GNOME یا KDE وارد Xtrem شده باشید، می توانید همانجا از فرامین یونیکس استفاده کنید.
اگر عمدا یا سهوا به جز root حساب کاربری دیگری تعریف نکرده اید، می توانید در محیط متنی با استفاده از دستور useradd یک یا چند حساب کاربری جدید ایجاد کنید. بدین شکل:

root@Localhost/root]#useradd newuser]

و به جای newuser ، نام حساب کاربری جدید را بنویسید و سپس Enter بزنید و بعد دوباره در جلوی خط فرمان ، مثل بالا، دستور passwd newuser و سپس Enter را بزنید.
حال، سیستم دو بار به صورت جداگانه از شما password را می خواهد. توجه کنید، پسوردی که شما تایپ می کنید، به خاطر امنیت بیشتر، روی صفحه دیده نمی شود. پس از این دو بار وارد کردن Password، پیامی را مبتنی بر پایان کار با موفقیت دریافت می کنید. حال می توانید دوباره وارد لینوکس شده و با این User وارد شوید.
حال فرض کنید با یک User غیر از root در لینوکس باشید و بخواهید یک کار مدیریتی انجام دهید. براحتی می تونید با وارد کردن دستور su یعنی (SuperUser) و سپس وارد کردن پسورد، وارد root شوید. پس از انجام کارهایتان نیز با دستور exit به حساب کاربری قبلی برمی گردید.
حالا اگر در محیط متنی باشیم و بخواهیم وارد محیط X شویم، دستور startx را تایپ کرده و Enter می زنیم و به این صورت وارد محیط گرافیکی می شوید.
در درس بعدی فرامین اصلی یونیکس را کامل کرده و فعلا به سراغ محیط های X می رویم.

اتصال به اینترنت

یکی از مهمترین مسائلی که در سیستم عامل لینوکس مطرح است، چگونگی اتصال به اینترنت و استفاده از سرویس دهنده های وب است.
به طور معمولی، حسابهای PPP مخفف Point to Point Protocol ، برای شماره گیری از طریق خط تلفن و مودم برای ورود به شبکه اینترنت استفاده می شوند.
رابط گرافیکی لینوکس، ابزارهای خوبی برای ایجاد حسابهای PPP دارد. ابزارهایی که ارتباط با اینترنت را در لینوکس راحتتر می سازند عبارتند از :
ابزارهای RP3 در GNOME و KPPP برای KDE . البته هر یک از این دو را می توان در رابط گرافیکی دیگر استفاده کرد. اما بهتر است که از هر ابزار در محیط خود استفاده شود.
نکته دیگر، پشتیبانی شدن مودم شما توسط لینوکس است. نسخه های جدید لینوکس، سخت افزارهای بسیاری را پشتیبانی می کند اما شما باید باز هم اطمینان حاصل کنید. برای این کار می توانید به سایت سازنده مودم خود مراجعه کرده و اطلاعات لازم در این مورد را بدست آورید. در سایت redhat.com نیز می توانید از سخت افزارهای پشتیبانی شده در لینوکس مطلع شوید.
* استفاده از RP3 در GNOME :
برای اجرای برنامه RP3 ، از منوی اصلی GNOME گزینه Panel و سپس Add Applet سپس Network و سپس RH PPP Dialer را انتخاب کنید. با این کار، این برای اجرا شده و آیکون آن نیز روی پنل شما اضافه خواهد شد. برای اجرای این برنامه در خط فرمان نیز می توانید این دستور را تایپ کرده و Enter بزنید :

user/bin/rp3

برای مشاهده تمامی ابزارهای شبکه و تنظیمات مربوط به آن از منوی اصلی GNOME گزینه Programs و سپس Internet و سپس گزینه RH Network Monitor را انتخاب کنید.
ایجاد یک اتصال جدید : برای بوجود آوردن یک اتصال جدید، RP3 را اجرا کنید. حال از مسیر قبلی، در گزینه Intrnet گزینه DialUp Configuration Tool را انتخاب کنید. اگر شما مودم یا کارت شبکه خود را هنوز پیکربندی نکرده باشید، با پنجره Add New Internet Connection روبرو خواهید شد. در ادامه کار، اگر لینوکس، مودم شما را شناسایی نکرد، شما می توانید در پنجره Edit Modem Properties ، مشخصات مودم خود شامل Port نصب شده، سرعت مودم، نوع خط تلفن و... را وارد کنید.
مقایسه پورتهای ویندوز و لینوکس :

com1 = /dev/ttys0
com2 = /dev/ttys1
com3 = /dev/ttys2
com4 = /dev/ttys3

در ادامه شناسایی مودم، باید یک شماره تلفن که به وسیله آن به سرویس دهنده اینترنت وصل می شوید، وارد کنید. اگر سرویس دهنده اینترنت در شهر خودتان است، نیازی به وارد کردن کد شهر یا کشور ندارید. در ادامه کار هم باید username و password خود را که برای اتصال به اینترنت دارید، وارد کنید. در قسمت بعدی هم نوع ISP که از آن استفاده می کنید، را انتخاب کنید.
برقراری و قطع ارتباط : پس از اتمام کار یکبار دیگر RP3 را اجرا کنید. اتصال PPP ای که ساخته اید را انتخاب کنید. حال بر روی مانیتور RP3 ( جعبه سیاه و کوچکی که روی پنل می آید ) کلیک چپ کنید. اگر در پاسخ به سوالی که می پرسد آیا می خواهید ارتباط آغاز شود، yes بزنید، ارتباط آغاز شده و به همین طریق نیز می توانید ارتباط را قطع کنید.
در ضمن برای پیکربندی و سفارشی کردن روش اتصال و اطلاعات اتصال، می توانید روی مانیتور RP3 کلیک راست کرده و گزینه Configure PPP را انتخاب کنید و در پنجره Internet Connectins به این کار بپردازید.

بررسی محیط های کاری در لینوکس

در این درس به بررسی ورود به سیستم و بررسی کلی محیط های کـــــــــــــاری در لینوکس می پردازیم:
سیستم عامل لینوکس در ابتدا در حــــــالت متنی به وجود آمد، سپس دو رابط گرافیکی GNOME و KDE ساخته شدند. امروزه نیز رابط هـــــــــای گرافیکی بیشتری ساخته شده که از مهمترین آنها FVWM را می توان نام برد.
وقتی شما وارد لینوکس می شوید، می توانید محیط گرافیکی که می خواهید بــــه آن وارد شوید را انتخاب کنید. یعنی در پنجره ای که برای ورود به سیستم، از شمـــا نام حساب کاربری و کلمه عبور را می خواهد، منوهایی در بالای آن وجود دارد کــــه شما می توانید با استفاده از آن، ورود به محیط هـــــــــای گرافیکی (XWindows) را تنظیم کنید.
باز هم توصیه می شود که برای کـــارهای عادی خود، با حساب کاربری مدیریت سیستم (root) وارد نشوید. البته لینوکس هم این پیغام را به شما خواهد داد.
ورود به محیط متنی هم از چند راه میسر است. یعنی شما چه از داخل محیط های گرفیکی ( که بعدا توضیح داده خواهد شد ) و چه قبل از ورود به لینوکس، می توانید محیط متنی را برای کار برگزینید، به این ترتیب که اگر هنگام اجرای LiLo دکمه هـای Ctrl + x را فشار دهید، به طور مستقیم وارد محیط متنی می شوید.
از محیط متنی نترسید، اگرچه مثل محیط هــای گرافیکی ظاهری زیبا و راحت ندارند اما کار به وسیله آن راحت است. با این تفاوت که شما برای اجرای برنامه هـــــــا و کارهای دیگر در محیط های X (محیط های گرافیکی)، همه چیز را آماده روی صفحــه کار می بینید اما در محیط متنی، شما باید با استفاده از دستورات کـــــــاربردی یونیکس این کارها را انجام دهید. در ضمن، کارهای زیــــــــادی هستند که در محیط متنی قابل انجام می باشند.
پس در درس بعدی شما را با کــــــار در محیط متنی و دستورات اصلی و کاربردی یونیکس آشنا می کنیم. سپس به بررسی محیط هـــــــای گرافیکی GNOME و KDE می پردازیم.
برای اطلاعات بیشتر در مورد تاریخچه، ساختار و اخبار لینوکس به ســــــــــایت www.Linux.org مراجعه کنید.