برترین مقالات کامپیوتر
برترین مقالات کامپیوتربرترین مقالات کامپیوتر
برترین مقالات کامپیوترمعرفی و مقدمه ای بر سیستم عامل لینوکس
بدون شک یکی از رقابتهای کشورهای پیشرفته، در زمینه کامپیوتر است و مــــــا هر روز شاهد پیشرفت این تکنولوژی عظیم هستیم. سیستم عامل ها و نرم افزارهای کامپیوتری نیز همزمان با این تحولات به پیش می روند.
سیستم عامل یکی از مهمترین اجزاء نرم افزاری یک کامپیوتراست.
سیستم عــــــــامل رابط بین نرم افزارها و عملکرد سخت افزار ها می باشد و نقش مدیریتی دارد.
تعدادی از سیستم عامل ها عبارتنداز:
BeOs , Windows , DOS , Unix , Linux ,...
دراینجا ما به سیستم عامل شگفت انگیز لینوکس می پردازیم.
لینوکس یک سیستم عامل رایگان، کدباز(OpenSource)، بسیار انعطـــــاف پذیر و با قابلیت های بالاست و روی هر کامپیوتری قابل نصب است. لینوکس در ســال 1991 توسط لینوس بندیک توروالدز خلق شد. اولین نسخه آن Linux 0.01 بود کــــه در همین سال در شبکه اینترنت قرار گرفت و نسخه هـــــای بعدی آن که رفع عیب می شدند، پیاپی می آمدند. یعنی خالق لینوکس، شخص لینوس بود امـــــــا روز به روز توسط برنامه نویسان گمنامی از سراسر جهـــــان تکمیل می شود و به برنامه های کاربردی آن افزوده می شود و این سیر هنوز هم ادامه دارد. تااینکه محیطهــــــــــــای گرافیکی لینوکس (XWindows) بوجود آمدند که سیل کاربران کــــــــــــامپیوتر به این سیستم عــــامل رو آوردند و امروزه هم تعداد کاربران لینوکس از مرز 15 میلیون نفر گذشته و روز به روز در حال افزایش است. نسخه هـــای مختلفی از لینوکس موجود است مثل: RedHat , Suse , Easy , Mandrake , ... .
که ما به بررسی RedHat Linux میپردازیم.
در ضمن شمـا می توانید لینوکس را روی یک پارتیشن جدا نصب کنید یعنی براحتی لینوکس و ویندوز را با هم روی کامپیوتر داشته باشید.
پس اگر انحصار و یکنواختی خسته شده اید و می خواهید سیستم عـــــاملی قابل تغییر داشته باشید، لینوکس را بر روی کامپیوتر خود نصب کرده و این دوره را حتمــــا بگذرانید
ایجاد دیسکت بوت لینوکس
دلائل چندی وجود دارد که یک کاربر میبایست یک دیسکت بوت لینوکس برای خود ایجاد و از آن استفاده و آن را نگهداری نماید . بعنوان مثال اگر سیستم شما توانائی بوت از روی سی دی را نداشته و یا شما بخواهید عمل نصب لینوکس را بجای سی دی از روی درایو سخت (هارد دیسک) ویا درایو شبکه انجام دهید و یا درصورتی که سیستم لینوکس شما پس از نصب بدلیل آسیب دیدگی بوت لودر نتواند بدرستی بالا بیاید باید یک عدد دیسکت بوت لینوکس مناسب با نوع عملی که میخواهید انجام دهید بسازید و آنرا در موقع لزوم در اختیار داشته باشید .ملاحظه میکنید که انواع دیسکت بوت لینوکس با توجه به نوع کارائی متفاوت است ولی روش ایجاد همه انواع آن تقریبا مشابه میباشد .
نخستین چیزی که برای ایجاد یک دیکت بوت لینوکس ضروری است وجود فایل image حاوی اطلاعات لازم برای ساخت دیسکت میباشد .
فایلهای image ضروری برای ایجاد انواع دیسکت بوت لینوکس عبارتند از :
1 - cdrom.img این فایل برای ایجاد دیسکت بوت برای نصب لینوکس از روی هارد دیسک یا سی دی رام در مواقعی که بوت از طریق سی دی مقدور نباشد بکار میرود .
2 - network.img این فایل برای ایجاد دیسکت بوت برای نصب لینوکس از روی درایو شبکه بکار میرود .
3 - pcmcia.img این فایل برای ایجاد دیسکت بوت برای نصب لینوکس از طریق یک ابزار با رابط pcmcia مثل انواع سی دی رام یاکارت شبکه با این مشخصات بکار میرود .
نکته : چون امروزه کارتهای pcmcia با تکنولوژی کارتهای شبکه جایگزین شده در صورت عدم کارائی میتوان از فایل network.img استفاده کرد .
4 - hd.img این فایل برای ایجاد دیسکت بوت برای نصب لینوکس از طریق هارد دیسک بکار میرود .
5 - hdcdrom_usb.img این فایل برای ایجاد دیسکت بوت برای نصب لینوکس از طریق رسانه های مبتنی بر پورت usb بکار میرود .
توضیح : تعداد فایلهای ایمیج و نام آنها و کاربرد هریک ممکن است در توزیعهای مختلف لینوکس متفاوت باشد و برای اطلاعات بیشتر میتوان به اطلاعات متون موجود در توزیع مربوطه مراجعه کرد . ضمنا کلیه فایلهای فوق عموما در دایرکتوری image واقع در اولین سی دی توزیع لینوکس مورد استفاده کاربر قرار دارند و یا میتوان آنها را از سایت تخصصی توزیع لینوکس مربوط دانلود کرد .
باید دانست که دیسکت بوت لینوکس را میتوان هم در محیط ویندوز (بوسیله برنامه های کمکی موجود برروی توزیع لینوکس مورد استفاده در سطح DOS ) و هم در محیط لینوکس ایجاد نمود که در اینجا سعی میکنم به توضیح مختصر هر دو روش بپردازم .
الف ) ایجاد دیسکت بوت لینوکس در محیط ویندوز :
چون اغلب کاربران جدید لینوکس با ویندوز آشنائی قبلی داشته اند برنامه های کاربردی چندی برای ایجاد دیسکت بوت در محیط ویندوز نوشته شده که یکی از مهمترین آنها برنامه گرافیکی RawWrite میباشد . این برنامه که یک فایل اجرائی تنهاست عموما در سی دی اول توزیع لینوکس و در شاخه dosutils قرار دارد ودر رابط گرافیکی خود محل فایل image و درایو فلاپی مقصد را پرسیده و به سهولت کار ایجاد دیسکت بوت لینوکس را انجام میدهد .
ب ) ایجاد دیسکت بوت لینوکس در محیط گنو / لینوکس :
اگر یک محیط لینوکس نصب شده در دسترس قرار داشته باشد یا کاربر پس از نصب لینوکس بخواهد دیسکت بوت ایجاد کند مراحل کار عبارتند از :
1 - یک پنچره کنسول متنی یا shell فرمان باز کنید .
2 - با دستور su و سپس وارد کردن رمز عبور بصورت کاربر ریشه وارد سیستم شوید .
3 - اولین سی دی توزیع لینوکس را در سی دی درایو قرار داده و آنرا به سیستم متصل یا mount نمائید . (روش mount کردن سی دی در درسهای گذشته گفته شد لیکن باید دانست که اغلب توزیعهای جدید لینوکس این کار را بطورت خود کار انجام میدهند) .
3 - یک فلاپی خالی در فلاپی درایو قرار داده و دستور زیر را تایپ کنید :
# dd if=/mnt/cdrom/images/cdrom.img of=/dev/fd0 bs=512
همانطوریکه می بینید با اجرای این دستور فایل ایمیج موجود در مسیر /mnt/cdrom/images/cdrom.img خوانده شده و بر روی فلاپی درایو اول سیستم یعنی fd0 دیسکت بوت لینوکس ایجاد میگردد .
بدیهی است که آدرس فلاپی درایو دوم سیستم در صورت نصب بودن /dev/fd1 خواهد بود .
نکته : محیطهای گرافیکی پیشرفته برخی توزیعهای لینوکس مثل suse و مندریک و ... امکان ایجاد دیسکت بوت لینوکس را برای مقاصد مختلف بصورت برنامه های دارای رابط گرافیکی در محیط لینوکس در اختیار کاربر قرار داده اند که بمنظور اختصار به آنها پرداخته نمیشود .
Windows Or Linux ?
در زمینه میزبانی وب همواره 2 سیستم عامل مهم وجود داشته است: ویندوز و یونیکس (لینوکس). مهمترین سوالی که همواره در این زمینه از ما میشود آن است که کدام سیستم برای سایت ما مناسب است؟ ویندوز یا لینوکس؟ پاسخ ما با توجه به هدف شما از داشتن وب سایت و برنامه ای که برای آن سایت در نظر دارید متفاوت است. ما اکثرا به مشتریان خود توصیه میکنیم که برای شروع با لینوکس شروع کنند و اگر در آینده نیاز به گسترش کار و استفاده از قابلیتهای ویندوز بود، سایت خود را به ویندوز منتقل نمایند.
معمولا سرورهای ویندوز قابلیتهای بیشتری دارند و البته از نظر هزینه گرانتر از لینوکس میباشند. اما سرورهای لینوکس معمولا با ثبات تر (Stable) هستند و از نظر سرعت نیز بین دو سیستم تفاوت چندانی وجود ندارد.
از نظر امنیت سرورهای لینوکس امن تر از ویندوز هستند. اما ما در شرکت ارتباط نوین با در نظر گرفتن تمامی مسائل امنیتی بر روی هر دو سیستم امنیت هر دو پلاتفرم را تضمین مینماییم و به شما پیشنهاد میکنیم در هنگام انتخاب سرور بیشتر به امکاناتی که به شما ارائه میشوند توجه کنید تا مسائل امنیتی.
نکته مهم : عده ای تصور میکنند که برای استفاده از سرور لینوکس ، باید بر روی کامپیوتر خود سیستم عامل لینوکس نصب کنند. این فرضیه 100% اشتباه است و کاربران با هر سیستم عاملی میتوانند به سادگی از خدمات سرورهای لینوکس و سایتهایی که بر روی این سیستم عامل قرار دارند استفاده نمایند. در کاربری خدمات این سرورها هیچ مشکلی وجود ندارد و بعضا حتی از کار با ویندوز نیز راحتتر است.
جدول مقایسه قابلیتها و تواناییهای دو سیستم عامل (بدترین=0 ، بهترین=5) :
| ویندوز 2003 | لینوکس | |
| 4 | 5 | قابلیت اطمینان |
| 4 | 5 | سادگی استفاده |
| 5 | 5 | قابلیت ارتقاء در صورت نیاز |
| 5 | 3 | قابلیت کار با محصولات مایکروسافت |
| 3 | 5 |
نرم افزارهای رایگان یا Open Source |
| 5 | 5 | سرعت |
| 5 | 5 | امکانات |
| 5 | 5 | قیمت |
|
نرم افزارهایی که توسط این سیستمها پشتیبانی میشوند :
|
روش نصب زوزه لینوکس SuSE 9
لینوکس SuSE یکی از توزیعهای آسان و کاربر پسند لینوکس است که با استفاده از سیستم مدیریت گرافیکی Yast موجود در آن، میتوان بسیاری از امور سیستم را بسهولت و بدون نیاز به دانستن فرامین پیشرفته لینوکس انجام داد. نصب لینوکس SuSE9 مانند نسخه‌های پیشین، یکی از آسان‌ترین نصب‌ها در میان انواع توزیعهای لینوکس است.
بعنوان نمونه یک سیستم که این توزیع در آن با موفقیت نصب شده دارای مشخصات زیر است:
CPU : AMD Athlon 1.33GHz
RAM : 256MB SD-RAM
G/C : Geforce2 MX440 64MB DDR
M/B : Gigabyte 7ZXE
Sound: Creative Live!
Modem : D-Link 560E+ External Serial
CD-ROM: LG 52x
CD-RW : ASUS 52x24x52x
Monitor : LG E700B 17”
Mouse : PS/2 Wheel Mouse
شروع نصب
برای شروع فرایند نصب لینوکس زوزه 9، دیسک اول آنرا در درایو قرار داده و سپس سیستم را بوت میکنیم. در ابتدای امر و پس از صفحه خوش‌‌آمد گویی صفحه‌ای برای انتخاب اموری مانند نصب، نصب بدون ACPI، بوت از دیسک سخت، حالت نجات Rescue و... نمایش داده میشود. در این مرحله گزینه نصب یا Installation را برای ادامه فرایند انتخاب میکنیم. همانند نسخه‌های پیشین، پس از پردازش‌های لازم برنامه Yast آغاز بکار میکند. در نخستین مرحله نصب مانند تمامی توزیعهای دیگر لینوکس، زبان نصب را انتخاب میکنیم. بر روی Accept کلیک کرده و برنامه نصب شروع به فعالبت و شناسایی سخت‌افزار میکند. پس از طی این مرحله از شما در مورد نوع نصب سوال میشود. امکان انتخاب نصب ارتقاء (در صورت وجود نسخه قدیمی‌تر بر روی دیسک سخت) و یا نصب جدید وجود دارد. برای نصب گزینه نصب جدید یا New Installation را انتخاب میکنیم. سپس Yast یک خلاصه وضعیت نصب ایجاد میکند و کلیه فرایند‌هایی را که طی عملیات نصب انجام خواهد شد را نمایش میدهند. برای تغییر و یا سفارشی کردن هر بخش کافی است تا روی لینک آن کلیک کنید. مثلا من مایل هستم تا زوزه را بر روی پارتیش‌هایی که قبلا بر روی دیسک سخت دارم نصب کنم. به همین منظور، روی گزینه Partitioning کلیک میکنم. در قدم بعدی در خواست انتخاب دیسک سخت میشود. گزینه Custom را انتخاب کرده و لیست پارتیشن‌های موجود بر روی دیسک سخت سیستم نمایش داده میشود. برای انتخاب پارتیشن‌های مورد نظر برای نصب بر روی پارتیشن مورد نظر کلیک کرده و سپس Edit را انتخاب کرده و محل اتصال و سایر تنظیمات را انجام می‌دهم.
من پارتیشن hda2 را برای boot/، پارتیشن hda9 را برای ریشه یا root /، پارتیشن hda10 را برای home/ و پارتیشن hda6 را برای swap در نظر می‌گیرم. همانطور که قبلا هم بارها گفته‌ام، فرقی نمیکند که چه توزیعی از لینوکس را میخواهید نصب کنید، بهترین روش پارتیشن بندی در لینوکس استفاده از روش پارتیشن بندی فوق است. (البته برای کاربردهای میزکار/اداری) در صورتی که مایل هستید تا سیستم‌عامل ویندوزتان را روی سیستم نگهدارید، راحت‌ترین روش باقی گذاشتن پارتیشنی است که ویندوز روی آن نصب شده (عموما C) و سپس پاک کردن یکی از پارتیشن‌های موجود و ایجاد فضای کافی پارتیشن‌بندی نشده در حد 3 گیگا بایت، ایجاد پارتیشن‌های لینوکس و نصب آن روی فضای خالی پارتیشن بندی نشده هارد دیسک میباشد. پس از اتمام تعریف پارتیشن‌های مورد نظر، بر روی Next کلیک کنید تا به صفحه خلاصه وضعیت بازگردید.
جهت سفارشی کردن بسته‌های نرم‌افزاری که نصب خواهند شد، در صفحه خلاصه وضعیت، بر روی لینک Software کلیک کرده و در پنجره‌ای که باز میشود، نرم‌افزارهای مورد نیازتان را فعال کنید تا نصب شوند. پس از پایان بر روی Accept کلیک کنید تا به صفحه خلاصه وضعیت نصب بازگردید. اکنون میتوانید فرایند نصب سیستم را آغاز کنید. با کلیک روی Accept نصب سیستم آغاز شده و دیسکهای زوزه به ترتیب از شما درخواست میگردد و در حین نصب اسلاید‌هایی نیز نمایش داده میشوند. مدت زمان کپی و نصب بسته‌های نرم‌افزاری بستگی به انتخابی است که شما در بخش Software انجام داده بودید.
پس از اینکه مراحل نصب بسته‌های نرم‌افزارهای کاربردی به اتمام رسید، از شما درخواست خواهد شد تا کلمه عبور ریشه را تعریف نمایید. دقت کنید که این کلمه عبور بسیار مهم بوده و کنترل کامل سیستم را در اختیار شما قرار میدهد. بنابراین کلمه عبوری ایمن برای آن تعریف کرده و آنرا فراموش نکنید.
پس از طی این مرحله، نوبت به پیکربندی شبکه میرسد. این تنظیمات شامل کارتهای شبکه، مودم‌ها، DSL، ISDN و... میباشد.
جهت تنظیم هریک از گزینه‌های فوق روی لینک مربوطه کلیک کنید. به عنوان یک کاربر پیکربندی مودم را انتخاب میکنم. در صفحه بعدی لیستی از مودم‌های شناسایی شده سیستم نمایش داده میشود. به این نکته اشاره کنم که SuSE9 خیلی از مودم‌های نرم‌افزاری یا Winmodem ها را شناسایی و نصب میکند. (دارندگان این مودم‌ها خوشحال باشند!) در این صفحه مودم مورد نظر را انتخاب کرده و بر روی Configure کلیک کنید. با این کار تنظیمات مودم انجام شده و اکنون قادر خواهید بود تا سرویس‌دهنده اینترنت (ISP) خود را نیز در سیستم تعریف نمایید. پس از این مرحله سیستم تنظیمات را ذخیره کرده و از شما پرسیده خواهد شد که آیا مایل به اتصال آزمایشی به اینترنت و همچنین دریافت آخرین نسخه‌های بروزرسانی شده زوزه هستید یا خیر. این بستگی به انتخاب شما دارد.
میتوانید با انتخاب گزینه No از این گزینه عبور کنید.در مرحله بعدی شما باید کاربر جدیدی به سیستم اضافه نمایید تا برای امور روزمره استفاده از سیستم از آن استفاده کنید. توجه داشته باشید هیچ گاه امور روزانه و عادی خود را با استفاده از کاربر ریشه انجام ندهید. این کار میتواند بسیار خطرناک باشد و ممکن است سهوا به سیستم خود آسیب برسانید. همیشه در صورت نیاز میتوانید با استفاده از دستور su عملیات لازم را با مجوزهای کاربر ریشه انجام دهید. برای ایجاد کاربر عادی، نام و نام خانوادگی، نام کاربری و کلمه عبور خودرا وارد نمایید .پس از اتمام کار ایجاد کاربر عادی سیستم، برنامه نصب شروع به ذخیره اطلاعات جمع‌آوری شده و تنظیمات سیستم عامل میکند. پس از اتمام ذخیره سازی تنظیمات، برنامه نصب اقدام به شناسایی برخی از سخت‌افزارهای نصب شده روی سیستم میکند. مانند کارتهای گرافیکی، کارتهای صوتی، چاپگر، کارت TV و... در صورتی که مایل هستید تنظیمات خودکار سخت‌افزارهای شناسایی شده را تغییر دهید، کافی است روی لینک آنها کلیک کنید. پس از اتمام شناسایی و عبور از این مرحله، برنامه نصب تنظیمات نهایی را ذخیره کرده و برنامه نصب به پایان میرسد! پس از چند ثانیه صفحه ورود به سیستم نمایش داده شده و پس از ورود، میزکار SuSE9 شما در اختیارتان است!
اکنون میتوانید از کار کردن با سیستم و مزایای بیشمار آن لذت ببرید. لازم به ذکر است که لینوکس زوزه مانند نسخه‌های پیشین به سیستم مدیریت کامل Yast مجهز است که کلیه تنظیمات سیستم خود را میتوانید با استفاده از آن و KDE Control Center انجام دهید.
زوزه لینوکس به OpenOffice 1.1.0 مجهز است. این به این معنی است که شما برای استفاده از زبان فارسی در آن مشکلی نخواهید داشت. تنها کافی است تا قلمهای فارسی را از قسمت Sysadmin بخش FontInstaller کنترل پنل KDE نصب کرده و زبان فارسی را از بخش Keyboard Layouts فعال نمایید.
نصب سیستم عامل لینوکس
هشدار : اگر شما مایلید از سیستم عامل ویندوز و لینوکس بصورت در کنار هم در یک سیستم استفاده کنید، سعی کنید ابتدا ویندوز را نصب نموده و سپس لینوکس ردهت را نصب نمایید.برخی از نسخه های ویندوز با دستکاری MBR دیسک سخت باعث میشوند تا لینوکس ردهت از کار بیافتد. اگر ویندوز یا لینوکس ردهت را نصب کردید و پس از نصب متوجه شدید که یکی از سیستم عاملها کار نمی کند، هول نشده و عملیات نصب را مجددا انجام ندهید. شما میتوانید این اشکال را با بوت توسط دیسک بوت لینوکس ردهت و با استفاده از فرامین نصب Grub یا lilo سیستم عامل مورد نظر را فعال نموده و این اشکال را برطرف نمایید
CD نصب را داخل درایو CD_ROM قرار دهید
-کامپیوتر خود را بوت کنید
هنگامی که صفحه خوشامد گویی لینوکس ردهت را مشاهده کردید به مرحله بعدی وارد میشوید.
-اعلان بوت:
در جلوی اعلان بوت کلید Enter را برای ورود به نصب گرافیکی، فشار دهید. در صورتی که کامپیوتر شما اجازه نصب بصورت گرافیکی (رنگ بیتی و وضوح 800 در 600 پیکسل) را نمی دهد، به قسمت "انتخاب انواع دیگر نصب" مراجعه نمایید. از شما خواسته میشود یک زبان انتخاب کنید.
-text : شما میتوانید با تایپ text جلوی اعلان : نصب بصورت متنی را آغاز نمایید. از این گزینه هنگامی استفاده نمایید که به نظر میرسد برنامه نصب نتوانسته کارت گرافیک شما را شناسایی نماید
-lowres : با این گزینه، برنامه نصب در وضوح 640 در480 پیکسل اجرا خواهد شد. این گزینه برای کامپیوترهایی است که کارت گرافیک آنها فقط این وضوح را پشتیبانی میکند.
-expert : در صورتی که حس میکنید برنامه نصب نمی تواند سخت افزارهای شما را به خوبی شناسایی کند از این گزینه استفاده نمایید. با این گزینه برنامه نصب به شناسایی سخت افزار نمی پردازد و شما میتوانید نوع ماوس، مقدار حافظه کارت گرافیکی و ... را شخصا انتخاب کنید.
-nofb : با این گزینه حالت frame buffer برای جلوگیری از برخی اشکالات در نمایش غیر فعال میشود.
-linuxdd : در صورتی که یک دیسک درایور لینوکس برای نصب دارید، از این گزینه استفاده نمایید.
همچنین شما میتوانید با اضافه نمودن گزینه های دیگری به اعلان بوت لینوکس، آنرا وادار به شناسایی صحیح سخت افزار خود نمایید. مثلا در صورتی که برنامه نصب اندازه دیسک سخت شما را تشخیص نمی دهد، میتوانید با مشخص کردن تعداد سیلندر، هد و سکتورها سایز آنرا تعیین کنید. شما به صورت زیر میتوانید گزینه های خود را به هسته لینوکس ارجاع دهید : linux hd=720,32,64
در این مثال شما به هسته میگویید که دیسک سخت من دارای 720 سیلندر، 32 هد و 64 سکتور است. این مشخصات را میتوانید از روی مستندات موجود با دیسک سخت خود و یا از روی برچسب چسبانده شده روی آن بدست آورید.
-بررسی فایلها :
در لینوکس ردهت قبل از شروع برنامه نصب، از شما پرسیده میشود که فایلهای نصب برای صحت و درستی آنها بررسی شوند یا خیر. در صورتی که مطمئن نیستید دیسکهای شما صحیح هستند یا نه، میتوانید با این گزینه آنها را بررسی نمایید. البته این کار زمانبر خواهد بود. در صورتی که به صحت آنها اطمینان دارید به سادگی گزینه Skip را انتخاب کنید تا برنامه نصب آغاز شود.
-صفحه خوشامد گویی :
این صفحه آغاز فرایند نصب را به شما اعلام میکند. فقط کافی است روی کلید Next کلیک نمایید.
-انتخاب زبان :
پس از آغاز برنامه نصب، اولین سوالی که پرسیده میشود، انتخاب زبان برنامه نصب است. زبان مورد نظر خود را انتخاب نموده و روی گزینه Next کلیک نمایید.
-انتخاب صفحه کلید :
نوع صفحه کلید خود را انتخاب نمایید. مثلا صفحه کلید 105 کلید و با کلیدهای انگلیسی.
-ماوس:
نوع ماوسی که سیستم تان نصب شده است را انتخاب نمایید. انواع ماوسهای درگاه سریال و PS/2 وUSB پشتیبانی میشوند. در صورتی که ماوس شما دو کلید دارد، میتوانید با انتخاب گزینه Emulate 3 buttons، هنگام استفاده با نگه داشتن کلید Shift، کلید سوم ماوس را شبیه سازی نمایید. کلید سوم توسط برخی از برنامه های کاربردی لینوکس مورد نیاز میباشد.
-انتخاب نوع نصب (Install Type) :
در این مرحله نوع نصب مورد نیاز برای خود را باید انتخاب نمایید. در صورتی که لینوکس اکنون روی سیستم شما نصب شده و مایلید آنرا به نسخه جدید ارتقا دهید، کافی است نصب نوع ارتقا (Upgrade) را انتخاب نمایید.
برای نصب بصورت جدید میتوانید یکی از گزینه های زیر را انتخاب نمایید . این گزینه ها به "کلاس های نصب" (Installation Classes) نیز موسوم هستند:
-ایستگاه کاری (Workstation): کامپیوتر شما را بصورت خودکار پارتیشن بندی نموده و بسته های نرم افزاری لازم برای یک ایستگاه کاری را نصب میکند. یکی از محیطهای گرافیکی GNOME و یا KDE نصب خواهند شد و برنامه X Window ساختارهای لازم برای اجرای آنها را فراهم میکند. محیطGNOME محیط گرافیکی پیش گزیده لینوکس ردهت است. شما میتوانید پس نصب محیط KDE را نیز نصب نمایید.
هشدار :هر گونه پارتیشن لینوکس موجود روی دیسک سخت و فضای خالی دیسک سختتان به نصب Workstation و یا Personal Desktop اختصاص خواهند یافت. در صورتی که روی کامپیوترتان پارتیشن های ویندوز موجود باشند، برنامه نصب آسیبی به آنها نخواهد رساند و پس از نصب شما قادر خواهید بود از لینوکس در کنار ویندوز استفاده نمایید. در صورتی که هیچگونه فضای پارتیشن بندی نشده روی دیسک سخت شما وجود ندارد و تمام فضا به پارتیشن های ویندوز اختصاص داده شده، شما باید از ابزار FIPS که بعدا شرح داده خواهد شد استفاده نمایید. در غیر اینصورت شما تمام پارتیشن های ویندوز خود را از دست خواهید داد.
-سرویس دهنده (Server) : این نصب بسته های مورد نیاز جهت یک کامپیوتر سرویس دهنده را نصب میکند. (مانند برنامه های سرویس دهنده وب، پست الکترونیک، فایل و...). این نصب برنامه X Window را نصب نمیکند. در صورتی که نیاز به محیط گرافیکی دارید باید آنرا بعدا نصب نمایید و یا کار کردن با خط فرمان را یاد بگیرید! این نصب تمام اطلاعات موجود در دیسک سخت را پاک کرده و تمام دیسکها را به لینوکس اختصاص میدهد.
هشدار : نصب بصورت سرویس دهنده تمام اطلاعات موجود روی دیسک سخت را پاک خواهد کرد! در صورتی که نیاز دارید پارتیشن های موجود ویندوز را حفظ نمایید، هنگام نصب پارتیشن بندی خودکار (Automatic Partitioning) را انتخاب نکنید و خودتان بصورت دستی فضاهای خالی را به لینوکس اختصاص دهید.
-کامپیوتر شخصی (Personal Desktop) : این نصب همانند نصب نوع ایستگاه کاری است با این تفاوت که برخی ابزارها که برای کامپیوترهای شخصی لازم نیستند را نصب نمیکند و در صورتی که لینوکس را روی یک کامپیوتر کیفی نصب میکنید، پشتیبانی از PCMCIA و مادون قرمز (IrDa) نیز فعال خواهد شد.بهتر است شما از این گزینه برای نصب خود استفاده کنید.
-نصب بصورت سفارشی (Custom) : با انتخاب این نوع نصب شما امکان انتخاب تک تک بسته های نرم افزاری مورد نیاز و پارتیشن بندی دستی را خواهید داشت.
شما سه راه برای انتخاب نوع پارتیشن بندی دیسک سخت خود پیش رو دارید:
-پارتیشن بندی خودکار : برنامه نصب بصورت خودکار عمل پارتیشن بندی را برای شما انجام خواهد داد. با این انتخاب تمام پارتیشن های لینوکس موجود روی دیسک سخت پاک شده و فضای خالی ایجاد شده برای پارتیشن بندی مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
-پارتیشن بندی دستی توسط ابزار Disk Druid : با انتخاب این گزینه ابزار Disk Druid برای انجام عمل پارتیشن بندی اجرا خواهد شد. کار کردن با این ابزار ساده تر از fdisk است.این گزینه برای بهتر است.
-پارتیشن بندی دستی توسط ابزار fdisk (مخصوص حرفه ای ها) : با انتخاب این گزینه ابزار fdisk برای پارتیشن بندی دیسک سخت اجرا میشود. این ابزار برای کاربران حرفه ای لینوکس مناسب تر است.
Swap:
فضای مورد نیاز برای این پارتیشن بستگی به مقدار RAM و فضای آزاد باقی مانده دارد. مثلا اگر 128 مگابایت RAM داشته باشید لینوکس فضایی بین 128 تا 256 مگابایت را بسته به مقدار فضای خالی موجود به آن اختصاص میدهد.
/boot:
50 مگابایت فضا که برای Kernel و فایلهای مرتبط در نظر گرفته میشود
/:
که root نامیده میشود و همه فایلها در این پارتیشن نگهداری میشوند
پس از انتخاب گزینه مناسب، جهت ادامه روی کلید Next کلیک کنید.
-انجام پارتیشن بندی :
اگر پارتیشن بندی خودکار را انتخاب نموده اید، امکان انتخاب گزینه های زیر موجود است:
*-پاک کردن تمام پارتیشن های لینوکس موجود (Remove all Linux partitions on this system) : با انتخاب این گزینه پارتیشن های ویندوز و پارتیشن های غیر لینوکسی روی سیستم باقی خواهند ماند.
*-پاک کردن تمام پارتیشن های موجود : تمام پارتیشن ها و اطلاعات موجود از میان خواهند رفت.
*-حفظ تمام پارتیشن ها و استفاده از فضای خالی موجود (Keep all partitions and use existing free space) : این گزینه به شرطی کار خواهد کرد که شما فضای خالی کافی پارتیشن بندی نشده روی دیسک سخت خود داشته باشید.
در صورتی که شما دارای چند دیسک سخت روی سیستمتان هستید، میتوانید دیسکی را که مایل به نصب لینوکس ردهت روی آن هستید، انتخاب نمایید. گزینهReview را برای بررسی نتیجه پارتیشن بندی خودکار و تغییر آن در صورت لزوم فعال باقی بگذارید.
پس از بررسی پارتیشن بندی انجام شده، شما میتوانید پارتیشنهایی را که انتخاب میکنید، تغییر دهید. پارتیشن بندی خودکار حداقل یک پارتیشن ریشه (/) که تمام برنامه ها را در برخواهد گرفت و یک پارتیشن swap ایجاد خواهد کرد. اندازه پارتیشن swap معمولا دو برابر میزان حافظه فیزیکی دستگاه میباشد. مثلا اگر شما 128 مگابایت RAM دارید، اندازه این پارتیشن 256 مگابایت خواهد بود.
نکته : توصیه میشود یک پارتیشن به نام home/ ایجاد نمایید. با ایجاد این پارتیشن، تمام اطلاعات کاربران روی آن قرار خواهد گرفت و در صورتی که در آینده نیاز به فرمت و نصب مجدد سیستم باشد، اطلاعات کاربران و تنظیمات محیط کاربری آنها باقی خواهند ماند.
جهت ادامه روی کلید Next کلیک کنید.
-انتخاب برنامه بوت کننده (Boot Loader) :
در این مرحله میتوانید یکی از برنامه های GRUB و یا LILO را انتخاب نمایید. در صورتی که برنامه بوت کننده قبلا نصب شده و یا مایلید لینوکس ردهت را از روی دیسکت بوت نمایید، میتوانید از نصب برنامه بوت کننده پرهیز کنید. همچنین میتوانید محل استقرار برنامه بوت کننده را معین کنید :
-بوت رکورد اصلی (Master Boot Record) : نصب برنامه بوت کننده در این مکان توصیه میشود. این کار باعث میشود تا گراب و لیلو فرایند بوت تمام سیستم عامل های نصب شده را بدست گیرند.
-سکتور اول پارتیشن بوت (First Sector of Boot Partition) : در صورتی که برنامه بوت دیگری روی سیستم شما فعال است، میتوانید برنامه نصب را وادار به نصب شدن در سکتور نخست پارتیشن های لینوکس خود نمایید. با این کار برنامه بوت کننده برای بوت لینوکس ردهت به گراب یا لیلو مراجعه خواهد کرد.
نکته : درصورتی که برنامه بوت کننده گراب را انتخاب کردید که پیش گزیده نیز میباشد، میتوانید کلمه عبوری به آن اضافه نمایید. با این کار میتوانید از آسیب رسیدن به سیستم با ارسال گزینه های خطرناک به هسته سیستم عامل بدون درخواست کلمه عبور جلوگیری کنید.
شما میتوانید پارامترهایی را به هسته سیستم عامل اضافه نمایید. (این در صورتی نیاز خواهد بود که سخت افزار شما به طور صحیح شناسایی نشود). برای مثال در صورتی که یک دستگاه CD-Writer نوعIDE دارید و مایلید در حالت شبیه سازی اسکازی کار کند، میتوانید با ارسال پارامترهایی درایو را مجبور به این کار نمایید. شما میتوانید پارتیشن پیش گزیده ای که سیستم از روی آن بوت میشود را انتخاب نمایید. هچنین امکان تغییر برچسب (label) آن نیز وجود دارد.
-پیکربندی شبکه (Configure Networking) :
در این قسمت از شما درخواست میشود تا شبکه خود را پیکربندی نمایید. این تنظیمات فقط برای شبکه محلی میباشد. در صورتی که از شبکه بندی تلفنی (Dialup) استفاده میکنید، میتوانید با کلیک روی Next بسادگی از این مرحله عبور نمایید. هچنین در صورتی که کامپیوتر شما به شبکه متصل نیست، از این مرحله عبور نمایید.
-انتخاب پیکربندی دیوار آتش (Firewall):
در این مرحله از نصب باید دیوار آتش سیستم خود را پیکربندی نمایید. استفاده از یک دیوار آتش برای حفظ امنیت کامپیوترتان الزامی و بسیار مهم است. در صورتی که شما به اینترنت و یا یک شبکه عمومی دیگر متصل میشوید، دیوار آتش میتواند راههای نفوذ به سیستم لینوکس شما را محدود نماید. برای پیکر بندی دیوار آتش، انتخابهای زیر را در اختیار دارید:
-امنیت بالا (High) : این گزینه را در صورتی انتخاب کنید که از سیستم لینوکس خود برای اتصال به اینترنت برای مرور وب و... استفاده میکنید. در صورتی که میخواهید از سیستمتان به عنوان سرویس دهنده در شبکه استفاده نمایید از این گزینه استفاده نکنید. با انتخاب این گزینه، تنها برخی اتصالات پذیرفته میشوند. برای اتصال به اینترنت و یک شبکه بندی ساده فقط اتصالات DNS و پاسخ های DHCP پذیرفته میشوند و بقیه اتصالات در دیوار آتش حذف خواهند شد.
-امنیت متوسط (Medium) : این سطح امنیت را در صورتی انتخاب نمایید که مایلید دستیابی به برخی از شماره پورت های TCP/IP را ببندید. (بطور استاندارد شماره پورتهای زیر 1023). این انتخاب دستیابی به پورتهای سرویس دهنده NFS، سرویس گیرنده های راه دور X و سرویس دهنده قلم X را خواهد بست.
-بدون دیوار آتش (No Firewall) : این گزینه را در صورتی انتخاب نمایید که به یک شبکه عمومی متصل نیستید و قصد ندارید در شبکه محلی، هیچ یک از درخواستهای ورودی به سیستمتان را حذف نمایید. البته شما همچنان میتوانید فقط سرویسهایی را راه اندازی نمایید که میخواهید در سطح شبکه ارائه نمایید و سرویس های دیگر را از کار بیاندازید.
در صورتی که مایلید دسترسی به برخی سرویسهای خاص را فراهم نمایید، میتوانید روی دگمه سفارشی کردن (Customize) کلیک کنید و پذیرش درخواستهای ورودی برای سرویسهای DHCP، SSH،Telnet،WWW،Mail وFTP را فراهم نمایید. همچنین میتوانید لیستی از شماره پورتهایی که با کاما از هم جدا شده اند را برای باز کردن دسترسی به آنها، وارد نمایید. (فایل etc/services به شما نشان میدهد که چه سرویسهایی به چه پورتهایی مرتبط هستند).
نکته : با تنظیم قواعد دیوار آتش در این مرحله، این تنظیمات در فایل etc/sysconfig/ipchains نوشته میشوند. این قواعد بوسیله اسکریپت آغازگر ipchains در مسیر etc/init.d/ipchains در هنگام بوت سیستم اعمال میشوند. من توصیه میکنم برای تغییر قواعد دیوار آتش خود این فایل را اصلاح نمایید. این به شما اطمینان میدهد که هر گاه سیستم شما بوت میشود، این قواعد در آن بصورت خودکار اعمال خواهند شد.
-انتخاب زبانهای قابل پشتیبانی (Language Support):
در این مرحله از نصب زبانی که در ابتدای نصب انتخاب کردید، انتخاب شده است. در صورتی که به زبانهای دیگری نیاز دارید، میتوانید با کلیک کردن روی گزینه کنار آنها، آنها را انتخاب کنید.
-انتخاب موقعیت زمانی (Time Zone) :
موقعیت زمانی کشور خود را میتوانید از لیست پایین صفحه انتخاب نمایید. همچنین با کلیک کردن روی نقاط موجود روی صفحه میتوانید موقعیت زمانی خود را انتخاب نمایید. از صفحه UTC Offset شما میتوانید موقعیت زمانی خود را به توجه به فاصله زمانی آن از گرینویچ (GMT) تنظیم نمایید.
-تنظیم حسابهای کاربری (User Accounts):
در این مرحله شما باید یک رمز عبور جهت کاربر ریشه (root) تعیین نموده و یک یا چند کاربر عادی نیز به سیستم اضافه نمایید. رمز عبور ریشه امکان کنترل کامل سیستم لینوکس ردهت را به شما میدهد. بدون آن و قبل از اضافه نمودن کاربران دیگر شما هیچ گونه دسترسی به سیستم خودتان ندارید. رمز عبور ریشه را تایپ کنید و در باکس زیرین آن، تکرار آنرا تایپ کنید. دقت داشته باشید کلمه عبور ریشه را بخاطر داشته و آنرا محرمانه نگهدارید!
-فعال سازی احراز هویت (Enable Authentication):
در بیشتر شرایط، شما کلمات عبور سایه (shadow) و MD5 را که بصورت پیش گزیده فعال هستند، انتخاب میکنید. گزینه کلمات عبور سایه از امکان دسترسی به کلمات عبور رمز نگاری شده جلوگیری بعمل میاورد.
-انتخاب بسته ها (Select Packages):
در این مرحله خلاصه ای از بسته های نرم افزاری که نصب خواهند شد به شما نشان داده میشود. این نرم افزارها با توجه به نوع نصبی که شما انتخاب نموده اید، تفاوت دارند. میتوانید لیست پیش گزیده را قبول کرده و یا روی گزینه Customize کلیک کنید تا لیست کامل نرم افزارها به شما نشان داده شود. در صورتی که نیاز به نصب نرم افزارهای خاصی دارید که در هیچیک از حالتها نصب نمی شوند، این گزینه را انتخاب نمایید.
نکته : در صورتی که فضای کافی دیسک سخت در اختیار دارید و میخواهید تمام ابزارها و نقاط لینوکس را امتحان کنید، با انتخاب نصب بصورت سفارشی (Customize) و انتخاب گزینه همه چیز (Everything) را در پایین صفحه انتخاب نمایید. در صورتی که مطالب این کتاب را دنبال میکنید نیاز به نصب تمام این نرم افزارها وجود ندارد.
همچنین از انتخاب این گزینه در کامپیوترهای کاری و اصلی خودداری کنید. زیرا برخی از برنامه های سرویس دهنده دارای ضعف های امنیتی هستند و شما بدون اینکه واقعا به آنها نیازی داشته باشید، امنیت سیستم خود را به خطر انداخته اید. نصب تمام اجزا حدود 3 گیگابایت فضا مصرف خواهد کرد.
نکته : گزینه Select Individual packages به شما امکان انتخاب بسته ها بصورت تک تک را میدهد. این گزینه فقط برای افراد حرفه ای توصیه میشود. زیرا ممکن است یک بسته نرم افزاری از چندین بسته تکی ایجاد شده باشد و عدم نصب هر یک در اجرای آن اختلال ایجاد خواهد کرد.
-شروع کپی و نصب:
در این مرحله برنامه نصب به شما اعلام خواهد کرد که آماده نصب اجزای انتخاب شده میباشد. رویNext کلیک کنید. در این مرحله سیستم فایل فرمت و آماده شده و بسته های نرم افزاری آغاز به کپی شدن میکنند. در این قسمت از شما خواسته خواهد شد دیسکهای دیگر نصب لینوکس را در درایو قرار دهید. این قسمت بسته به سرعت پردازنده و درایو CD-ROM،بین20-40 دقیقه طول خواهد کشید.
-ایجاد دیسک بوت (Boot Disk):
با استفاده از این دیسکت میتوانید در موارد اضطراری سیستم خود را بوت کنید. کافی است یک دیسک داخل درایو قرار داده و روی Next کلیک کنید. در صورتی که به این دیسک نیاز ندارید، گزینه No را انتخاب کرده و روی Next کلیک نمایید.
-انتخاب کارت گرافیکی:
احتمالا لینوکس کارت گرافیک شما را شناسایی نموده است. در صورتی که اینار به درستی صورت نگرفته، میتوانید از لیست نوع کارت گرافیکی و میزان حافظه آنرا انتخاب نمایید.
-تنظیم مانیتور:
در این مرحله کار خاصی لازم نیست انجام دهید. لینوکس بطور خودار مدل و فرکانس مانیتور شما را تشخیص خواهد داد. کافی است بدون دستکاری هیچ چیز، روی Next کلیک نمایید.
-انتخاب رنگ و وضوح صفحه نمایش (Color & Resolution):
با توجه به نوع سخت افزاری که دارید، میتوانید تعداد رنگها و وضوح صفحه نمایش خود را در لیست های ارائه شده مشاهده نموده و مقادیر دلخواه خود را انتخاب کنید. توجه داشته باشید تعداد رنگ بالاتر و وضوح بالاتر باعث کم شدن سرعت کامپیوتر خواهد شد. با یک مانیتور 14 یا15 اینچ، بهترین انتخاب وضوح 800 در600 پیکسل و رنگ 16 بیت خواهد بود. وضوح مناسب برای مانیتورهای 17 اینچ، 1024 در768 پیکسل است.
در صورتی که مایلید نتیجه انتخاب خود را ببینید، روی دگمه Test Setting کلیک نمایید.
در صورتی که هر دو محیط GNOME و KDE را نصب کرده اید، در این مرحله میتوانید از میان آنها، یکی را بعنوان پیش گزیده انتخاب کنید و نحوه ورود به سیستم (login) هم بصورت متنی (سطح اجرایی 3) و گرافیکی (سطح اجرایی 5) قابل تنظیم خواهد بود. جهت ادامه روی Next کلیک کنید.
-پایان نصب:
در این مرحله برنامه نصب پایان یافتن نصب لینوکس ردهت را به شما تبریک میگوید. کافی است روی دگمه Exit کلیک کنید. دیسک نصب لینوکس از درایو خارج شده و سیستم راه اندازی خواهد شد. اگر یکی از برنامه های لیلو یا گراب را نصب کرده باشید، یک صفحه گرافیکی ظاهر شده و از شما میخواهد سیستم عامل مورد نظر خود را انتخاب نمایید. بوسیله کلیدهای بالا و پایین میتوانید این کار را انجام دهید. پس از انتخاب کلید Enter را فشار دهید.
با توجه به اینکه نحوه ورود به سیستم را بصورت متنی یا گرافیکی انتخاب کرده باشید، یا صفحه گرافیکی ورود به سیستم ردهت را خواهید دید و یا یک اعلان ساده متنی ورود به سیستم.
اگر پس از نصب لینوکس ردهت تصمیم به حذف یا اضافه کردن سخت افزاری گرفتید، ابزاری به نام کودزو (kudzu) وجود دارد که هنگام بوت سیستم به شما اجازه پیکربندی سخت افزار جدید را میدهد.
-پیکربندی مجدد سخت افزار با استفاده از کودزو : هنگام بوت شدن سیستم شما میتوانید در سیستم خود تغییراتی اعمال نمایید. ممکن است سخت افزاری را حذف یا اضافه کرده باشید، و یا بخواهید یک سرویس سیستمی را بعلت متوقف شدن آن هنگام بوت خاموش نمایید. بوسیله کودزو، شما میتوانید هنگام بوت سیستم، سخت افزار خود را تغییر دهید و سرویسهای سیستم خود را پیکر بندی نمایید.
جهت ورود به کودزو کافی است هنگام بوت به پیغام "Press 'I' to enter interactive startup" توجه کرده و با فشار دادن کلید I وارد آن شوید. ابتدا ابزار شناسایی سخت افزار کودزو شروع به جستجو و بررسی وجود سخت افزار جدید و یا حذف شدن یک سخت افزار مینماید. در صورت پیدا کردن چنین مواردی، به شما امکان پیکربندی آن را میدهد.
هنگامی که پیکربندی سخت افزارها به پایان رسید، بخش پیکربندی سرویسها آغاز میشود. برای اجرای تک تک سرویسها از شما سوال میشود. این بهترین روش برای توقف موقت یک سرویس است که هنگام بوت کامپیوتر را متوقف میکند.
توجه : برای رفع اشکال یک سرویس، باید پس از ورود به لینوکس ردهت آنرا مجددا پیکریندی نمایید.
نکته : در صورتی که سخت افزاری را حذف یا اضافه کنید، هنگام بوت، کودزو بطور خودکار آنرا تشخیص میدهد و ابزار پیکربندی را اجرا میکند.